Bitki yağları ile tedavi yüzyıllar öncesinde eski Mısır tıbbının temelini oluşturuyordu. Şifalı bitkilerden sağlanan konsantre edilmiş bu esanslar “kokulu yağlar” adını alarak uykusuzluk, stres, depresyon, akne, yanık, leke, ağrı vb. bir çok sorunda bizlere kalıcı çözümler sunabilmektedirler.
Kokular cilt yoluyla emilirler. Böylece uçucu elemanlar kana işler ve merkez sinir kanallarıyla karşılaşırlar. Kullanılan temel yağlar serbest elektronlu organik moleküllerden oluşurlar. Bu elektronlar öbür moleküllerle yararlı bir şekilde harekete geçebilecek durumdadırlar.
Temel yağlar bitkilerin hayati elemanlarıdır. Bunlar köklerden, saplardan, yapraklardan, çiçeklerden, meyvalardan çıkarılır. Yağın miktarı değişir. Yağların bitkilerden çıkarıldıkları kısımlara göre değişik kokuları, bileşimleri vardır. Bitkinin yaşı da bu yağların gücünü etkiler. Hazırlanan karışımların kişinin durumu göz önünde tutularak hazırlanması önemlidir. Karışımın içinde değişik yoğunlukta yağ bulunur. Akıcılık oranlarına göre deriye sızarlar.
Bu sisteme göre kokulu yağlar görüldüğü yerde hücreye işler ve canlandırıcı görevi yaparak vücudun ritmini yeniden sağlar. Vücut ritminin hızlanması kişinin bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek genel bir direnç yaratmaktadır. Antiseptik özellikteki kokulu yağlar ile yapılan tedavilerde yara, yanık, akne, egzama vb. sorunlarda yaraların kısa sürede tamamen iyileştiği bilinmektedir. Bununla birlikte üst solunum yolları enfeksiyonların da soluma ve sürme yoluyla nefes alıp vermede rahatlık sağlanmaktadır.
Günümüzde ise bitkisel yağlar en çok rahatlatıcı, stres, uykusuzluk için ve ağrı giderici, dolaşımı hızlandırıcı masajlarda kişiye özel hazırlanmış karışımlarla kullanılmaktadır.
Özellikle kokunun ruhsal olarak kişiye sağladığı rahatlık sayesinde stresin, uykusuzluk sorununun büyük ölçüde düzene girdiği gözlemlenmektedir.
Kokulu yağların uygulandıkları ısı derecesi önemlidir. Çoğu zaman bunların cilt ısısında olmaları gerekir. İlk masajdan sonra yağların içeri işlemesi için sıcak, ıslak kompres yapılır.
Kokulu yağlar oldukça yoğun olduğu için mutlaka sulandırılmalıdır. Aksi halde vücutta alerjik bir etkiye neden olabilirler. Bu yağları masajda kullanabilmemiz için bademyağı, soyayağı, zeytinyağı gibi taşıyıcı yağlarla seyreltmeniz gerekir. Karışımları ve kokulu masaj yağlarını serin ve karanlık bir yerde hava geçirmeyen şişelerde muhafaza etmenizde yarar vardır.
İmal (üretme) metotları:
Eter yağına yağ denmesine rağmen diğer yağlara benzemez. Örneğin ayçiçeği yağı, zeytinyağı veya badem yağı gibi yağlar sabit yağlardır. Oysa eter yağı yüksek kaliteli uçucu yağlardır. Eter yağı suda çözülmez veya çok kötü karışırken, sabit yağlar ve alkolle çok güzel karışır.
Eter yağı aromalı bitkilerin genellikle belli bölgelerinde: yaprak, çiçek, kabuk, gövde, kok veya reçinesinde yoğunlaşırlar. Bazı bitkilerden ise aynı anda daha fazla ve farklı eter yağı elde edilebilir. Örneğin portakalın çiçek, yaprak ve meyve kabuğundan üç farklı eter yağı kazanılır.
Destilasyon:
Destilasyon çok yaygın olarak kullanılan bir metottur. İnce kıyılan aromalı bitki drogu içi damıtılmış suyla dolu olan destilasyon balonuna konur ve alttan ısıtılınca bitkinin birleşimindeki eter yağı çözülerek gaz haline gelir. Gaz haline gelen eter yağı etrafında soğuk su akıntısı olan bir borudan (kondensör) geçirilince tekrar sıvılaşır ve özel bir balonda (cam balon) toplanan eter yağı elde edilir. Su buharı ile damıtılmada aşırı sıcak ve yüksek basınç eter yağının kalitesini düşürür.
Yağda bekletme (Enfleurage):
Bu metod destilasyondan çok farklıdır. Burada çok narin olan çiçeklerinden eter yağı elde etmek için bu metod kullanılır. Cam üzerine yayılan tereyağı üzerine bir sıra çiçek dizilir ve onun üstüne tekrar tereyağı yayılır ve üzerine çiçek dizilir ve buna 5-6 kat oluncaya kadar devam edilir. Bitki çiçeğine göre bu 1-4 hafta bekletildikten sonra destilasyonu yapılır. Bu metotla elde edilen eter yağı en kaliteli olandır, fakat bu metot çok pahalı olduğundan pek kullanılmaz.
Solvenle (eriten, çözücü) eter yağı elde etme:
Solvenle eter yağı elde etme çok ucuz ve çok basit bir yöntemdir. Eter yağı içeren bitki drogları ince kıyıldıktan sonra içi solvenle dolu cam balona konur ve destilasyonu yapılır. Solvenler genellikle heksan veya petrol eter gibi zehirli kimyasal çözücüler olduğundan; bunların destilasyondan sonra eter yağından ayrılması yüzde yüz mümkün olmadığından dahili olarak kullanılmaları mahsurlu olabilir.
Soğuk baskı ile elde edilen eter yağı:
Bu metotla meyve kabuklarından soğuk baskı ile eter yağı elde edilir. Bunların başında portakal, greyfurt, limon ve turunç kabuklan gelir. Meyve kabuklarının ilaçlanmamış meyvelerden olması gerekir, aksi halde faydadan çok zarar verebilir. Günümüzde ilaçlanmamış turunç bulmak adeta imkansızdır, bu nedenle bu konu çok önemlidir.
Eter yağının kullanım alanları
Eter yağının kullanım alanları oldukça çoktur ve burada ancak bir kaçına değineceğiz. Bazı eter yağları çok yoğun olduğundan inceltilmeden kullanılması mahzurludur ve özellikle de bu konuya hamilelerde ve bebeklerde dikkat edilmelidir. Yetişkinlerin kullandıkları bazı eter yağları 6 yaşından küçükler için mahsurludur. Örneğin okaliptüs yağı içeren doğal ilaçlar. Aromalı doğal ilaçlarda genellikle 4-6 adet bitki eter yağının karışımından elde edilen iksirler kullanılır.
1. Aroma yağı: Kişi çok sevdiği eter yağından 8-10 damla aroma lambasının üstündeki suya ilave eder ve suyun altındaki mum yakılır. Suyun ısınması ile birlikte içindeki eter yağıda buharlaşır ve odaya yayılarak güzel bir koku verir. Limon ve gül yağından 8-10 damla yeterli gelirken, laden ve topalak yağı çok ağır olduğundan, ancak 1-2 damla yeterlidir.
2. Masaj yağı: Bazı eter yağlarının masaj yağı olarak kullanılmasının çok güzel etkileri olur. Eter yağlarından 1 ml alınır ve 49 ml ana yağ ile karıştırılarak masaj yağı elde edilir. Ana yağı zeytinyağı, badem yağı ve jojoba yağı olabilir.
3. Enhelasyon yağı: Genellikle nefes yolları rahatsızlıklarına etkili olan eter yağlan seçilir ve bunların özel karışımı ile iksirler elde edilir. Eter yağından 10 ml 90 ml %96’lik alkol le (etil alkol) karıştırılır ve buna 200 ml damıtılmış su ilave edilerek %32’lük inceltilmiş eter yağı elde edilir. Bu şekilde inceltilen eter yağı enhelasyonda veya dezodorizan (fena kokuları yok edici) olarak kullanılır.
Bu alanda oldukça çok natürel ilacı eczanelerden temin etmek mümkündür
Mesela: 10 ml nane yağı (Eter yağı) ve 5 ml okaliptüs yağı 85 ml alkolle (Etanol) karıştırıldıktan sonra elde edilen bu iksirin baş ağrısı ve migren rahatsızlığı olan hastaların şakaklarına günde 3-4 defa 2-3 damla sürülmesi ile hastaların rahatladığı tespit edilmiştir.
1. Deri bakımı için eter yağları:
Anti mikrobik: Kekik, adaçayı, mele, karanfil, lavanta, limon, terpentin, okaliptüs
İltihap önleyici: Papatya, lavanta, civanperçemi
Antimikozit (Mantarları yok edici ): Lavanta, mırra, mele, civanperçemi
Haşerelere karşı: B. Itır, karanfil, sedir, civanperçemi, okaliptüs
Yara iyileştirici: Lavanta, günlük, gül, neroli, papatya
Dezodorizan (kötü kokuyu yok edici): Selvi, ardıç, limon çayı, kekik, adaçayı
2. Sindirim rahatsızlıklarında eter yağının etkisi:
Krampları çözücü: Nane, kimyon, papatya, turunç., rezene
Şişkinliğe karşı: Turunç, nane, reyhan, rezene
Safra arttırıcı: Nane, lavanta, kimyon
Karaciğeri güçlendirici: Nane, lavanta, biberiye
İştah açıcı: Zencefil, anason, melekotu kökü, portakal
3. Kan dolaşımı, kas ve eklem rahatsızlıklarında eter yağının etkisi:
Tansiyon düşürücü: Limon, ylang-ylang, mercanköşkü, lavanta
Tansiyon yükseltici : Biberiye, kekik, okaliptüs, nane
Lenfleri çalıştırıcı : Huş, Greyfurt, rezene, limon
4. İdrar yolları, cinsel organlar ve hormon rahatsızlıklarına karşı eter yağının etkileri:
Krampları çözücü: Misk, adaçayı, lavanta, yasemin, papatya
Anti mikrobik: Mela, bergamiye, sandelodunu, papatya
Cinsel gücü arttırıcı: Kakule, neroli, yasemin, gül, ylang-ylang, misk adaçayı
Süt arttırıcı: Anason, rezene, yasemin, kimyon
Rahmi kuvvetlendirici: Mırra, gül, günlük, oğulotu, yasemin
Adet düzenleyici : Misk, adaçayı, rezene, nane, papatya
5. Nefes yolları rahatsızlıklarına karşı eter yağının etkileri:
Balgam söktürücü: Terpentin (gam yağı), kekik, mırra, rezene, cam, okaliptüs, sandelodunu
Anti mikrobik: Huş, greyfurt, limon, rezene
6. Sinir sistemini kuvvetlendirici eter yağları:
Teskin edici: Bergamiye, limon, oğulotu, papatya, lavanta
Uyarıcı: Neroli, nane, ylang-ylang, yasemin, reyhan
Sinirleri güçlendirici: Oğulotu, lavanta, biberiye, ardıç, papatya, misk adaçayı
7. Immün (bağışıklık) sistemini kuvvetlendirici eter yağlan:
Ateş düşürücü: Adaçayı, nane, limon, reyhan
Terletici: Biberiye, kekik, papatya